Oto aktualne meandry konieczności przeprowadzania analizy wydatków ponoszonych na wynagrodzenia nauczycieli w roku 2024 – obecnie jest ich kilka i mają inny „ciekawy” charakter w porównaniu do lat minionych.

(1) Aplikacja Analiza2024

Aplikacja (narzędzie, program) wspomagania przeprowadzania analizy w roku 2024 jest udostępniane od 04 marca. Aplikacja uwzględnia wszystkie „meandry” opisane niżej.

(2) Kwota bazowa dla nauczycieli

Ustawa budżetowa na rok 2024 (Dz. U. 2024 poz. 122). Art. 9. 2. Zgodnie z art. 30 ust. 3 ustawy […] Karta Nauczyciela […] ustala się kwotę bazową dla nauczycieli w wysokości 5176,02 zł.

(3) Średnie wynagrodzenie nauczyciela początkującego

Ustawa o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2024 (Dz. U. 2024 poz. 123; ustawa okołobudżetowa). Art. 3. W roku 2024 średnie wynagrodzenie nauczycieli [początkujących] ustalone w sposób określony w art. 30 ust. 3 pkt 1 ustawy […] Karta Nauczyciela […] zwiększa się o 2,308%. Art. 42. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od dnia 1 stycznia 2024 r. […].

(4) Bieżący (02.03.2024) stan przebiegu procesu legislacyjnego (ustawa okołobudżetowa)

Ustawę o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2024 uchwalono na pos. nr 2 16.01.2024; opublikowano 01.02.2024 w Dzienniku Ustaw (Dz. U. 2024 poz. 123); prezydent podpisał i skierował ustawę do trybunału konstytucyjnego 31.01.2024; przedstawiony przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt (alternatywny) ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2024 został skierowany do I czytania w komisjach 29.12.2023 i zawiera również zapis: w roku 2024 średnie wynagrodzenie nauczycieli ustalone w sposób określony w art. 30 ust. 3 pkt 1 ustawy […] Karta Nauczyciela […] zwiększa się o 2,308%. Ustawa okołobudżetowa weszła w życie z dniem ogłoszenia, czyli 1 lutego 2024, z mocą wsteczną od 1 stycznia 2024.

(5) Jak na sytuację przeprowadzania analizy wpływa to, że prezydent skierował ustawę do trybunału konstytucyjnego?

Z uzasadnienia decyzji prezydenta: „[…] Z uwagi na wątpliwości związane z prawidłowością procedury uchwalenia ww. ustaw tj. brakiem możliwości udziału w pracach Sejmu nad tymi ustawami przez posłów Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika, Prezydent zdecydował o skierowaniu powyższych ustaw, w trybie kontroli następczej do Trybunału Konstytucyjnego, celem zbadania ich zgodności z Konstytucją. Analogiczne działania będą podejmowane przez Prezydenta RP każdorazowo w przypadku uniemożliwienia Posłom wykonywania ich mandatu, pochodzącego z wyborów powszechnych. Należy podkreślić, że sprawa wygaśnięcia mandatów została jednoznacznie przesądzona przez Sąd Najwyższy. Mariusz Kamiński i Maciej Wąsik są posłami na Sejm RP. […]”

Z jednej strony ta decyzja Prezydenta i działania tego Trybunału Konstytucyjnego deprecjonują znaczenie tych słów do konieczności pisania ich (przynajmniej w tym tekście) przez „p” i „t k”; z drugiej strony konsekwencje „skierowania do Trybunału Konstytucyjnego ustaw, w trybie kontroli następczej” rodzą „wątpliwości związane z prawidłowością procedury” prowadzącej do zaistnienia takiej decyzji; deprecjonuje ta decyzja wszystko to, co się opisuje tu niżej (łącznie z matematyką obliczeń), czyli jeszcze bardziej deprecjonuje to „p” i „t k”. Jedno z twierdzeń retorycznych: Tego stanu deprecjacji nie da się nie rozumieć (a to tylko skromny eufemizm), ale można udawać, że się nie rozumie. Tylko czemu to ma wtedy służyć? A panowie Mariusz Kamiński i Maciej Wąsik nie są posłami na Sejm RP – i to też jest dość proste do wytłumaczenia i zrozumienia, choć skutkiem działań wymienionych instytucji stało się nienaturalnie relatywne, co oczywiście deprecjonuje te instytucje ostatecznie.

(6) Komunikat MEN

Komunikat MEN dotyczący podwyżek dla nauczycieli w 2024 (prawa nie stanowi i byłby komunikatem, gdyby nie zawierał tych fragmentów, które tu zostały wykropkowane – a wraz z nimi jest tylko charakterystycznym tekstem z zakresu marketingu politycznego).

„[…] w przypadku nauczycieli dyplomowanych wynagrodzenie średnie […] będzie wynosiło 9523,88 zł brutto. W przypadku nauczycieli mianowanych wynagrodzenie średnie […] wyniesie 7453,47 zł brutto. Nauczyciele początkujący otrzymają podwyżki 33-procentowe, […]. Po podwyżce średnie wynagrodzenie w tej grupie wyniesie 6354,57 zł brutto. Podwyżki będą wypłacane, zgodnie z przepisami, nie później niż 3 miesiące po ogłoszeniu ustawy budżetowej, z wyrównaniem od 1 stycznia […]”.

(7) Obliczenia

Obliczenia (dla nauczycieli początkujących) – a to już jest „twarda” matematyka prawem obowiązującym ustanowiona (choć w reżimie abstrakcyjnego trybu kontroli następczej – czyli badaniu, czy „trujące” jest „trujące”, przy jednoczesnym twierdzeniu, że „trujące” nie jest; może i jakaś „mądrość” w tym jest, choć ja jej nie pojmuję i bynajmniej wcale się tego nie wstydzę).
Średnie wynagrodzenie nauczyli początkujących to 120% kwoty bazowej równej 5176,02 zł – to 6211,22 zł. W roku 2024 średnie wynagrodzenie nauczycieli [początkujących] ustalone w sposób określony w art. 30 ust. 3 pkt 1 ustawy […] Karta Nauczyciela […] zwiększa się o 2,308%. Czyli 2,308% z 6211,22 zł – to 143,35 zł. Czyli Średnie wynagrodzenie nauczycieli początkujących w roku 2024 to 6354,57 zł.

(8) Minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego

Rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli […]; Dz. U. 2024 poz. 234; § 2. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z mocą od dnia 1 stycznia 2024.

Od 01.01.2024 minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego (brutto) wynoszą:

• dla nauczycieli z tytułem magistra i przygotowaniem pedagogicznym:
  • nauczyciel początkujący – 4908 zł;
  • nauczyciel mianowany – 5057 zł;
  • nauczyciel dyplomowany – 5915 zł;
• dla pozostałych nauczycieli:
  • nauczyciel początkujący – 4788 zł;
  • nauczyciel mianowany – 4910 zł;
  • nauczyciel dyplomowany – 5148 zł.

(9) Aplikacja wspomagania przeprowadzania analizy wydatków ponoszonych na wynagrodzenia nauczycieli w roku (za rok) 2024

Przygoda z art. 30a ustawy KN wchodzi w nowe role. Aplikacja Analiza2024 staje się bardzo potrzebna; jest dostępna od 04 marca.

Dla spokoju swego sumienia muszę napisać: proszę nie czekać z przeprowadzaniem analizy do końca roku.

Przy kolejnej zmianie KN (może z końcem tego roku) przeprowadzanie analizy nie tyle zostanie uchylone, ile zostanie pewnie ogłoszone jako konieczne do regularnego stosowania przez cały rok (i pewnie potrwa taki stan do roku 2026). W zasadzie już staje się wiadome, że przebudowanie systemu wynagradzania nauczycieli może nastąpić nie wcześniej niż w roku 2026.

Aplikacja uwzględnia wszystko to, o czym napisano tu wyżej i przewiduje parę nowych aspektów. Ze względu na pewne oczekiwania i wymogi dotyczące lat 2025 i 2026 Aplikacja będzie w tym roku tworzona na nowo – będzie musiała przewidywać znacznie więcej niż obecnie.

Od pierwszej wypłaty wynagrodzenia z uwzględnieniem nowych minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego „tryb kontroli następczej” w „tk” będzie wart tyle, co zeszłoroczny śnieg, a wtedy rozważania dotyczące tego, po co taki „tk” ma dalej trwać, staną się jeszcze bardziej smutne i uzasadnione. Jeszcze gorzej dla „tk” będzie, gdy „tryb kontroli następczej” będzie jak dym na wietrze. Tym „sprytnym” sposobem „p” ukatrupia „tk”.

Czyli co?

No cóż, liczymy, jak dotąd bywało i akceptujemy możliwość zmian w tym liczeniu. Zapowiadana cena Aplikacji na razie nie musi wzrastać, bo wzrośnie zapotrzebowanie na tę Aplikację. Ceny mogą wzrosnąć w połowie roku adekwatnie do przewidywalnego wtedy ogólnego wzrostu cen.

Krzysztof Sługocki, 03.03.2024