Ciągłość dostrzegania opisywanego tu problemu zrodziła nowe funkcje w programie (analizatorze), które zostaną zaprezentowane chyba w następnej wersji – obecnie rzecz jest testowana. Z programem to rzecz wcale nie tak mocno skomplikowana – nie wiem jednak i nie umiem jeszcze w tym zakresie dokonać w pełni przemyślanych rozstrzygnięć (liczę na podpowiedzi)… - chodzi o to, że obawiam się, że owe nowe funkcje pozwolą na zbyt daleko idący poziom manipulowania (?) wynikiem analizy w ramach dylematu: czy rzecz ma się dokonywać w sposób zgodny z prawem, czy też może w sposób zgodny ze zdrowym rozsądkiem? To naprawdę jest trudne do rozstrzygnięcia, zwłaszcza gdy zdrowy rozsądek mija się z prawem.

Z Państwa perspektywy zaczyna powoli brać górę propozycja: „zrób tak, żebyśmy sami mogli o tym decydować”. Ma to sens – przecież, wydaje się, że nadrzędną zasadą jest policzyć w sposób zgodny z prawem, ale jednocześnie w sposób najbardziej korzystny z perspektywy organu prowadzącego (o ile prawo na to pozwala – a tu istotnie wiele kwestii ma charakter mocno uznaniowy). Z jednej strony waham się, co do rozstrzygnięć; z drugiej strony pojmuję oczekiwania kontrolujących (owi oczekują pewnych dodatkowych funkcji, które mogą zdecydowanie pomóc w czynnościach kontrolnych); no i pozostaje jeszcze owa charakterystyczna niska przewidywalność po stronie MEN.

Wybrałem tu wiadomość (fragment) jedną z bardziej jednoznacznych: „[…] nie zgadzam się z wyliczeniami w programie i proszę o poprawę, bo nie można pracować na –0,03 etatu biorąc pod uwagę to, że pracownica w styczniu, od 01.01.2018 do 24.01.2018 była na zwolnieniu chorobowym ZUS, a od 25.01.2018 urodziła dziecko i „została przekazana do ZUS”, czyli jej już nie ma i oto wyliczenie zatrudnienia wygląda tak: struktura zatrudnienia za styczeń = –0,03 etatu a miesięczna osobista stawka wynagrodzenia zasadniczego = –64,39. To wyliczenie nie podoba mi się, nie zgadzam się z nim. Poproszę o odpowiedź. […]”

Tu padła powtarzająca się (co do zasady) moja odpowiedź…

„[…] Dziękuję za wiadomość.

Wskazywany przez Panią problem był już wielokrotnie dyskutowany w różnych gremiach. Co do zasady algebraicznej – zgadzam się z Panią w zupełności. Programu poprawić jednak tymczasem nie mogę – ów musi działać w sposób zgodny z przepisami prawa. Wyliczenie wskazywane przez Panią jest konsekwencją obowiązujących przepisów prawa. Wskazywane wyliczenia może jednak poprawić Pani samodzielnie, jeżeli uzna to za zasadne, ale z perspektywy roku - analizy dokonuje się nie za miesiąc, lecz za rok (to jest tu najważniejsza uwaga!).

Wyjaśniałem to już bardzo wiele razy. Wyjaśnię po raz kolejny. Nie bronię przepisów prawa. Nie mam tu o nich dobrego zdania. Jednak jest to prawo i na nic tu moje zdanie na temat prawa.

Biorę pod uwagę na przykład październik. Zakładam, że nauczyciela nie ma w tymże październiku na przykład 18 października, a charakter jego nieobecności jest na przykład taki, że muszę zastosować § 3 ust. 7 rozporządzenia w sprawie sposobu opracowywania sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego w szkołach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego (dalej tu zwanego rozporządzeniem). Działać będzie w tym przypadku jednocześnie zapis tego rozporządzenia z załącznika nr 1: „Ustalając okres zatrudnienia nauczyciela, który przez część miesiąca pobierał zasiłek lub inne świadczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, za miesiąc przyjmuje się 30 dni”; oraz zapis analogiczny z Objaśnień do załącznika nr 2 tego rozporządzenia: „Ustalając średnioroczną liczbę etatów, w przypadku nauczyciela, który przez część miesiąca pobierał zasiłek lub inne świadczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, za miesiąc przyjmuje się 30 dni”.

Czyli po koniecznym uwzględnieniu wskazywanych przepisów muszę policzyć w przykładowym październiku strukturę zatrudnienia następująco: =1-1/30=0,97 (tu dodatkowo muszę uwzględnić zapis także z tego rozporządzenia: „Wszystkie dane oraz wyniki obliczeń powinny być wpisane z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku. Obliczenia powinny zostać wykonane na danych z taką samą dokładnością.”). Zauważam jednocześnie, że rzeczywista struktura zatrudnienia (wszak październik ma jednak dni 31) jest obliczana następująco: =1-1/31=0,97 (tu także z uwzględnieniem tychże dwóch miejsc po przecinku…).
Teraz zakładam, że nauczyciela nie ma (tu z tych samych powodów, rodzących konieczność podporządkowania tym samym przepisom prawa) 31 października. Oczywiście z tych samych względów dowodowych, jak w przypadku 18 października, muszę uwzględnić ów 31 października w obliczaniu struktury zatrudnienia – obliczenia analogiczne do wskazanych wyżej.

Teraz zakładam, że nauczyciela nie ma – dalej z tych samych powodów (tu, dla jasności wywodu, abstrahując od pewnych kwestii) – cały październik. Nie mogę udawać, że nie mam dowodu na nieobecność 31 października (tak jak wyżej tego nie robiłem), czyli mam dowód na nieobecność przez 31 dni w miesiącu, który prawodawca każe mi traktować jako miesiąc, który jednak ma dni 30. Oto wskazywana przez Panią konsekwencja konieczności policzenia zgodnie z prawem: =1-31/30=-0,03 (oczywiście gdyby twierdzić, że październik ma jednak dni 31… =1-31/31=0.

Czy zgadza się Pani z twierdzeniem, że październik zawsze ma dni 31? Czy zgadza się Pani, że październik może mieć w pewnych okolicznościach dni 30? Czy program powinien działać w sposób zgodny z prawem?
Rozwiązaniem staje się - choć nie zawsze owo się do końca tu sprawdza - to, że analizy nie dokonuje się za miesiąc, lecz za cały rok kalendarzowy - takie tu różne "nieprawidłowości" zwyczajnie i po prostu się w zdecydowanej większości kompensują, czyli z perspektywy roku przestają być zauważalne. Dodatkowym rozwiązaniem o kompromisowym charakterze (zdecydowanie nie zalecam) jest to, że można „ręcznie” poprawić wyniki zalgorytmizowanych opartych o przepisy prawa obliczeń – ale należy umieć wtedy zaakceptować i zrealizować konieczność wielu poprawek (z perspektywy roku) będących konsekwencją poprawienia wyniku w danym miesiącu lub poprawić wyniki i w ramach poprawienia „ukryć” (poprzez ich zaniechanie) te konsekwencje.

Pani spostrzeżenie nie jest oczywiście wyobcowane. W miarę wzrostu świadomości i rozpoznania „głupotek” wpisanych w prawo coraz więcej użytkowników oczekuje czegoś podobnego do Pani oczekiwań, choć nie deklaruje wprost „jak ma zadziałać program?”. Rozważam w tym roku dopuszczenie do użytkowania (tymczasem ciągle ukrytego) parametru „policz dobrze, ale wbrew prawu”. Będzie to swego rodzaju eksperyment – nie mam pojęcia dziś, jakie będą reakcje na „takie wynalazki”, zwłaszcza po stronie uprawnionej do kontrolowania.

Szczerze – to z dość oczywistych źródeł wiem, że sytuacja dojrzewa do tego, aby już w tym roku dokonać bardzo głębokich zmian w rozporządzeniu (czyli w mechanizmach obliczeniowych) idąc ku istotnie zdrowemu rozsądkowi i nie zaprzeczaniu na przykład temu, co stanowi kalendarz… Nie jestem zwolennikiem pójścia w tym kierunku - obawiam się zaistnienia dodatkowych komplikacji. Obecnie funkcjonujące rozwiązanie sprawdza się, jest akceptowalne, wskazywane przez Panią problemy są kompensowane z perspektywy roku.

Proszę pozostać z dystansem do wskazywanego problemu – staje się trochę prawdopodobne, że tu się może coś zmienić i trochę nie jest mi teraz zgrabnie (ze względu na źródła) o tym pisać… […]”

Krzysztof Sługocki, 05.07.2018