Najbliższych zmian należy wypatrywać z perspektywy będącej obecnie w ciągłej fazie projektowania ustawy o finansowaniu zadań oświatowych. Obecnie jest dostępny projekt z 30 maja (); w piątek 25 sierpnia pani Minister Anna Zalewska przedstawiła informację o stanie przygotowania szkół do reformy i w szczególności powiedziała: „Jesteśmy dalej przy wdrażaniu reformy, dalej liczymy pieniądze, Komitet Stały przyjął ustawę o finansowaniu oświaty i jednocześnie zmiany w Karcie Nauczyciela”; w oficjalnym komunikacie MEN () jednak takiej informacji nie ma; nie ma także śladu informacji o tym, że „Komitet Stały przyjął ustawę o finansowaniu oświaty i jednocześnie zmiany w Karcie Nauczyciela” w żadnym z ostatnio opublikowanych porządków obrad tego Komitetu ().

Chodzi o to, że pani minister „kręci”…, czyli zaistniały przesłanki możliwych „niespodzianek” przy okazji dalszych prac nad projektem ustawy o finansowaniu zadań oświatowych znowu z pominięciem istotnych konsultacji, które to dotychczasowe prace zostały mocno zdeprecjonowane w opinii Rady Legislacyjnej przy Prezesie Rady Ministrów (), na którą to opinię MEN zareagowało (), a reakcję tę da się streścić w odrobinę tylko przesadnych słowach  – …ależ nic się nie stało, przecież to, co jest w projekcie, to nie jest tak wcale do końca to, co sprawimy w ustawie…

Co obok tego „kręcenia” jednak wyczytać już się da z bieżącego stanu udostępnianego projektu ()?

W dziale VI zatytułowanym „Zmiany w przepisach obowiązujących” w art. 80 ustanawia się zmiany w Karcie Nauczyciela:
W ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2016 r. poz. 1379 oraz z 2017 r. poz. 60) wprowadza się następujące zmiany:
19) w art. 30 w ust. 1:
a) pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„2) dodatków: za wysługę lat, motywacyjnego, za wyróżniającą pracę, funkcyjnego oraz za warunki pracy;”,
b) pkt 4 otrzymuje brzmienie:
„4) nagród i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy, z wyłączeniem świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i dodatku socjalnego, o którym mowa w art. 54 ust. 5.”

W obecnie obowiązującym stanie prawnym (Dz.U.2017.1189 t.j. z dnia 2017.06.22) () w ustawie Karta Nauczyciela w art. 30 ust. 1 pkt 2 brzmi: „dodatków: za wysługę lat, motywacyjnego, funkcyjnego oraz za warunki pracy”. Czyli projektuje się, że składnikiem wynagrodzenia nauczyciela będzie „dodatek za wyróżniającą pracę”, o którym stanowi się w projektowanym w KN art. 33a:
Art. 80 projektu, pkt 20) po art. 33 dodaje się art. 33a w brzmieniu:
„Art. 33a. 1. Nauczycielowi dyplomowanemu legitymującemu się co najmniej pięcioletnim okresem pracy w szkole od dnia nadania stopnia nauczyciela dyplomowanego oraz wyróżniającą oceną pracy, przysługuje dodatek za wyróżniającą pracę w wysokości 16% kwoty bazowej, określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej.
[…]
4. Dodatku za wyróżniającą pracę nie uwzględnia się przy obliczaniu kwot wydatkowanych na średnie wynagrodzenia nauczycieli, o których mowa w art. 30 ust. 3.”;

Z perspektywy obecnego art. 30a (analizy wydatków na wynagrodzenia nauczycieli) ważną więc tu treścią jest cytowana wyżej treść ust. 4

Projektuje się także zmianę pkt 4 w art. 30 ust. 1. W obecnie obowiązującym stanie prawnym (Dz.U.2017.1189 t.j. z dnia 2017.06.22) () w ustawie Karta Nauczyciela w art. 30 ust. 1 pkt 4 brzmi: „nagród i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy, z wyłączeniem świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i dodatków socjalnych określonych w art. 54”. Czyli projektuje się wyłączenie z pojęcia „wynagrodzenie nauczyciela” jedynie tego, o czym stanowi art. 54 ust. 5: „Nauczycielowi posiadającemu kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela, zatrudnionemu na terenie wsi lub w mieście liczącym do 5000 mieszkańców, przysługuje odrębny dodatek w wysokości 10% wynagrodzenia zasadniczego. Organ prowadzący szkołę może podwyższyć dodatek nauczycielowi zatrudnionemu na terenie wiejskim, na którym występuje deficyt kadr”. Czyli – cytując uwagi zawarte w uzasadnieniu do projektu (): „Proponuje się również przesunięcie środków wydatkowanych obecnie na dodatek mieszkaniowy oraz zasiłek na zagospodarowanie, do środków przeznaczonych na wynagrodzenia nauczycieli”.

Puentą opisywanych tu projektowanych zmian jest jednak zawarty w projekcie Art. 127:
„Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2018 r. z wyjątkiem: 4) art. 80 pkt 19 lit. a oraz pkt 20, które wchodzą w życie z dniem 1 września 2020 r.”. Czyli „dodatku za wyróżniającą pracę nie uwzględnia się przy obliczaniu kwot wydatkowanych na średnie wynagrodzenia nauczycieli, o których mowa w art. 30 ust. 3”, ale od „1 września 2020 r.”. Czyli co do faktu istnienia „średniego wynagrodzenia” i konsekwencji jego istnienia – tu w odniesieniu do obowiązków wynikających z art. 30a – nie nastąpią chyba żadne dalej idące zmiany.
Z racji dotychczasowych realizacji zmian w prawie oświatowym sądzę jednak, że po stronie zacnych projektodawców nie pojmuje się, że ewentualne uchylenie art. 30a bez dokonania zmian w istocie art. 30 ust 3 przekracza granice pojmowania, czyli brak rzeczy pojmowania sprawić może, że żadnych granic tu nie będzie, a dodatkowo to istnieją w tle „bardzo tajemnicze” prace nad statusem zawodowym nauczyciela…

Analiza wydatków na wynagrodzenia nauczycieli za rok 2017, 2018,... może ujawnić sporo niepokojących rzeczy, które mogą być niepokojące dla obecnie raczej sprawiających wrażenie mało zaniepokojonych. Coś tu musi się zmienić – i gdyby to zależało ode mnie, to na dziś są jeszcze możliwe określone zmiany w przepisach wykonawczych.

Krzysztof Sługocki, 28.08.2017