 W wiadomości opisano trzy główne metody obliczania struktur zatrudnienia nauczycieli. Każda z metod ma swoje zalety, ograniczenia i zastosowanie w różnych sytuacjach analitycznych. Wszystkie metody są zgodne z przepisami rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej oraz art. 30a ustawy Karta Nauczyciela. Zgodność ta polega na tym, że w pewnych przypadkach przepisy rozporządzenia narzucają metodę obliczeniową, a w większości przypadków istnieje swoboda wyboru metody obliczeniowej (to, jak rozumieć tę „swobodę” jest wyjaśnione z końcem tych treści).
1. Metoda kalendarzowa
- Opis metody: Struktura zatrudnienia w danym miesiącu jest obliczana na podstawie rzeczywistej liczby dni w miesiącu. Uwzględnia liczbę dni, w których nauczyciel był w stanie zatrudnienia, w odniesieniu do liczby dni kalendarzowych danego miesiąca. Jest to najbardziej realna metoda dla analiz, która koncentruje się na realiach (nauczyciel w soboty, niedziele i święta pozostaje w stanie zatrudnienia – choć nie świadczy pracy; przepisy prawa stanowią o konieczności liczenia ‘struktury zatrudnienia’ – nie stanowią o konieczności liczenia ‘struktury świadczenia pracy’).
Wzór:
- Zastosowanie:
- Najbardziej intuicyjna metoda.
- Używana w analizach wymagających wysokiej precyzji przy uwzględnianiu rzeczywistych długości miesięcy (np. 28, 29, 30, 31 dni).
- Ograniczenia:
- Wymaga dokładnego uwzględnienia specyficznych okresów (np. urlopów czy zwolnień).
- Może być bardziej czasochłonna w analizie.
2. Metoda „dni 30”
- Opis metody: W tej metodzie zakłada się, że każdy miesiąc ma 30 dni, niezależnie od rzeczywistej liczby dni kalendarzowych. Okresy nieprowadzenia zajęć powinny być przeliczane proporcjonalnie do tej stałej liczby dni (nikt tak nie liczy; nigdy nie ujawnił się w ramach czynności kontrolnych ‘wymóg proporcjonalności’; żaden przepis prawa w żaden sposób do tej kwestii się nie odnosi). W praktyce stosuje się rozwiązanie uproszczone.
Wzór (stosowany w powszechnej praktyce):
- Zastosowanie:
- Metoda preferowana w analizach obejmujących dłuższe okresy.
- Upraszcza obliczenia, eliminując różnice wynikające z długości miesięcy.
- Często stosowana w przypadku analiz finansowych związanych z wynagrodzeniami.
- Ograniczenia:
- Może prowadzić do niewielkich różnic w stosunku do metod bardziej precyzyjnych (np. kalendarzowej).
- Może być trudna do uzasadnienia w analizach szczegółowych.
3. Metoda „dni roboczych”
- Opis metody: Uwzględnia tylko dni robocze w miesiącu, pomijając weekendy i święta. Jest to najbardziej praktyczna metoda dla analiz, które koncentrują się na faktycznych dniach pracy nauczyciela (stosowanie tej metody wymaga zaakceptowania 'prawdy życiowej': 'struktura świadczenia pracy' jest w naszym kraju pojmowana jako 'struktura zatrudnienia' i nie ma po co już sobie tym głowy zawracać).
Wzór:
Zastosowanie:
-
- Najlepiej nadaje się do analiz dotyczących rzeczywistej aktywności zawodowej nauczycieli (to w przypadku liczenia ‘struktury aktywności zawodowej’).
- Preferowana w kontekście wyliczeń, które mają uwzględniać dni pracy związane z prowadzeniem zajęć.
- Ograniczenia:
- Wymaga precyzyjnego uwzględnienia harmonogramu pracy i specyfiki poszczególnych miesięcy.
- Może być bardziej skomplikowana przy analizie długoterminowej.
Porównanie metod
|
Kryterium
|
Metoda kalendarzowa
|
Metoda „dni 30”
|
Metoda „dni roboczych”
|
|
Precyzja
|
Wysoka
|
Średnia
|
Wysoka
|
|
Złożoność obliczeń
|
Wysoka
|
Niska
|
Średnia
|
|
Zastosowanie praktyczne
|
Analizy szczegółowe
|
Analizy uproszczone
|
Analizy dni roboczych
|
|
Uwzględnienie harmonogramu pracy
|
Ograniczone
|
Ograniczone
|
Pełne
|
Rekomendacja stosowania metod
- Metoda kalendarzowa jest rekomendowana w analizach, gdzie dokładność danych ma kluczowe znaczenie.
- Metoda „dni 30” sprawdza się w analizach uproszczonych i finansowych.
- Metoda „dni roboczych” jest najlepsza do analiz operacyjnych uwzględniających rzeczywisty czas pracy.
Każda z metod tu opisanych może być dostosowana do specyficznych potrzeb analizy, a ich wybór zależy od wymogów prawa, od dokładności, czasu oraz dostępnych danych (a u nas to jeszcze od paru innych egzotycznych okoliczności).
Jak rozumieć ‘swobodę’ wyboru metody w przeprowadzaniu analizy wydatków ponoszonych na wynagrodzenia nauczycieli?
(1) ‘Dziś’ czyń tak, jak czyniłeś ‘Wczoraj’ (czyli bądź konsekwentny).
(2) Na terenie funkcjonowania danej jednostki samorządu terytorialnego wszyscy mają ‘czynić tak samo’ (czyli bądź spójny).
(3) Czyń tak, jak uzna podmiot uprawniony do kontroli, że masz czynić – o ile nie narusza to zasady (1) i (2). A jak narusza? To, Walcz na Argumenty (po drugiej stronie też jest tylko i aż człowiek). A jak się nie da użyć sztuki argumentowania? To, nie wypada mi tu opisać propozycji tego, co należy wtedy zrobić.
Krzysztof Sługocki, 20.11.2024 |
Główna 
