Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 zmienia ustawę Karta Nauczyciela. Tekst ustawy przekazano do Senatu. W wiadomości opublikowanej tu na początku czerwca przewidywano (choć w sarkastycznym tonie), że „jednorazowa nagroda specjalna” nie będzie składnikiem wydatków ponoszonych na wynagrodzenia nauczycieli. Istotnie, obecny projekt dotyczy w szczególności (w perspektywie art. 30a) wypłaty jednorazowej nagrody specjalnej nauczycielom z okazji 250 rocznicy utworzenia Komitetu Edukacji Narodowej.

W art. 2 stanowi się, że w ustawie – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2023 r. poz. 984 i 1234) po art. 92 dodaje się art. 92a–92h w brzmieniu (tu zacytowano tylko te przepisy, które wpływają na obowiązki wynikające z art. 30a):
„Art. 92a. 1. W roku 2023 nauczycielowi pozostającemu w dniu 20 września 2023 r. w stosunku pracy w szkole przyznaje się nagrodę specjalną z okazji 250. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej w wysokości 1125 zł.
8. Nagrody, o której mowa w ust. 1, nie uwzględnia się przy obliczaniu kwot wydatkowanych na średnie wynagrodzenia nauczycieli, o których mowa w art. 30 ust. 3.
Art. 92g. Wydatków bieżących wynikających z wypłaty nagrody, o której mowa w art. 92a ust. 1, nie wlicza się do zaplanowanych na rok 2023: 1) wydatków bieżących jednostki samorządu terytorialnego uwzględnianych przy ustalaniu podstawowej kwoty dotacji, o której mowa w art. 12 i art. 50 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych”.

Oczywiście w art. 30 ust. 3 nie stanowi się o („nie ma mowy o”) „obliczaniu kwot wydatkowanych na średnie wynagrodzenia nauczycieli” – w tymże ust. 3 stanowi się o „średnim wynagrodzeniu nauczycieli”. Czyli (czas już było do tego przywyknąć) akceptacja tego, że „jednorazowa nagroda specjalna” nie będzie kwalifikowana jako składnik wydatków ponoszonych na wynagrodzenia, będzie wymagało jednocześnie akceptacji tego, że „obliczanie kwot wydatkowanych na średnie wynagrodzenia nauczycieli” jest równoznaczne (w sensie prawnym i algebraicznym) ze „średnim wynagrodzeniem nauczycieli”. No właśnie już trzynaście lat dowodzi się powszechnie, że kwoty wydatkowane na średnie wynagrodzenia nauczycieli nie są równoznaczne ze średnim wynagrodzeniem nauczycieli. Lepiej pomijajmy to milczeniem, bo jeszcze ktoś coś zauważy…

Nie dawałem jednak wiary temu, że to będzie się nazywać „jednorazowa nagroda specjalna”. Nie dorastam więc do pięt mistrzom sarkazmu zaległym w MEiN. Nie każdy zapewne (nie każdy przede wszystkim nauczyciel) będzie świadom tego, że taka nazwa oznacza, że tak naprawdę to hojni dawcy tejże nagrody nazywają ją między sobą „grandiozną, niepowtarzalną i zupełnie jednorazową »nagrodą« specjalną dla nauczycieli – coś jak jednorazowy promień światła na zamkniętym oku!”.

Przepraszam za ten starocerkiewny zwrot (ale o tym nie da się przecież pisać tak "serio-serio"). „Grandiozna” to taki »odwielkocerkiewny« przymiotnik oznaczający coś imponującego, robiącego duże wrażenie, spektakularnego lub nawet majestatycznego, ale obecnie zwykle używany w ironicznym kontekście. I w tym tu kontekście ironicznym (właściwym dla obecnego MEiN) słowo „grandiozna” odnosi się do jawnej przesady lub zjawiskowego wyolbrzymienia, sugerując, że ta „jednorazowa nagroda specjalna” jest i będzie zwłaszcza wkrótce przedstawiana jako coś magicznie wyjątkowego, a jako mało znacząca lub niewystarczająco upokarzająca zostanie przyjęta z równie sarkastyczną „grandiozną” pokorą.

Jeden ze znanych mi nauczycieli w wakacyjnej rozmowie tak owo opisał: „Och, tylko 1125 zł? To naprawdę ogromna fortuna! Na szczęście jednak, nasze mądre i hojne władze doskonale wiedzą, jak odpowiednio nagradzać swoich niewątpliwie zadowolonych pracowników. Cóż za hojność! Dzięki tej kwocie będziemy w stanie rozwiązać wszystkie nasze finansowe problemy i zapomnieć, że w ogóle istnieją. A w końcu, kto nie chciałby dostać tak pokaźnej sumy za swoją nieocenioną pracę? To prawdziwa siła motywacyjna! Szczególnie jeśli jesteśmy świetnie opłacanymi nauczycielami. Naprawdę, chwała tym, którzy wymyślili tak genialny pomysł na rozdawnictwo majątku!”.

Proszę się czujnie przygotować na kolejne zbliżające się grandiozne nowości, odkrycia, spostrzeżenia i wynalazki w odniesieniu do art. 30a. Do aplikacji już na wszelki wypadek są wprowadzane różne nowe „przełączniki”, które być może będą musiały „magicznie” zadziałać w rytmie nadchodzących objawień. Na razie aktualizacja nie jest potrzebna.

Krzysztof Sługocki, 24.07.2023