A teraz otrzymuję wiele pytań o „13”. Raczej unikałem dotąd odpowiedzi w tej kwestii, to chyba przekracza ramy opowieści o art. 30a, ale wyczuwam jednocześnie obecnie zbyt silny „nacisk” i oczekiwanie odpowiedzi ze stosownym wytłumaczeniem. No, nie będzie to odpowiedź zbieżna z trędem dominującym.

„Jednym ze składników wynagrodzenia nauczyciela, wliczanych do podstawy dodatkowego wynagrodzenia rocznego jest dodatek uzupełniający. Dodatek ten należy wliczyć z roku, w którym został wypłacony, a za który przysługuje trzynastka, a nie za rok, którego trzynastka dotyczy.”. Taki tekst jest najczęściej powtarzany. Ale po pierwsze – nie o „dodatek uzupełniający” tu chodzi, lecz o „jednorazowy dodatek uzupełniający” (to jednak to tylko taka drobnostka, choć może mieć znaczenie), ale po drugie – „jednorazowy dodatek uzupełniający” nie jest składnikiem wynagrodzenia nauczyciela. Bo gdyby był, to stał by się składnikiem wydatków poniesionych na wynagrodzenie, a brzmieniem art. 30a ust. 6 ustawy Karta Nauczyciela („Jednorazowy dodatek uzupełniający, o którym mowa w ust. 3, nie jest uwzględniany jako składnik poniesionych wydatków na wynagrodzenia nauczycieli w odniesieniu do wysokości średnich wynagrodzeń, o których mowa w art. 30 ust. 3, w roku, w którym został wypłacony.”) został wyłączony z uwzględniania go jako składnika poniesionych wydatków na wynagrodzenia – wyłączony w roku, w którym został wypłacony. Czyli - dokładniej teraz - nie jest składnikiem wynagrodzenia nauczyciela w roku, w którym został wypłacony.

Czyli w roku 2018 został na przykład wypłacony jednorazowy dodatek uzupełniający za rok 2017. Ów nie jest składnikiem poniesionych wydatków na wynagrodzenia nauczycieli w roku 2018 (w którym został wypłacony), czyli nie jest składnikiem wynagrodzenia w roku 2018, czyli nie może być ów uwzględniony (wliczany) do podstawy dodatkowego wynagrodzenia rocznego za rok 2018.

W roku 2019 został ewentualnie wypłacony jednorazowy dodatek uzupełniający za rok 2018. Ów nie jest składnikiem poniesionych wydatków na wynagrodzenia nauczycieli w roku 2019 – i tyle tylko wynika z przywołanego art. 30a ust. 6. Nie wynika z tego samego przepisu twierdzenie, że wypłacony w roku 2019 jednorazowy dodatek uzupełniający za rok 2018 nie jest składnikiem poniesionych wydatków na wynagrodzenia nauczycieli w roku 2018. Otóż jest – bo i taka jest też idea dokonywania analizy wydatków na wynagrodzenia nauczycieli – chodzi w niej właśnie o wyliczenie „różnicy” pomiędzy wydatkami jakie zostały faktycznie poniesione a tymi jakie powinny być poniesione aby było osiągnięte „średnie wynagrodzenie”, czyli różnica pomiędzy tymi wydatkami musi być także „wydatkiem”.

W art. 4. 1. ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r., poz. 1872) stanowi się: „Wynagrodzenie roczne ustala się w wysokości 8,5% sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie, uwzględniając wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy.”.
Jednocześnie w rozporządzeniu w sprawie szczegółowych zasad ustalania wynagrodzenia oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy nauczycieli (Dz.U. z 2001 r. nr 71, poz. 737) w § 1.   1 stanowi się: „W wynagrodzeniu za urlop wypoczynkowy nauczyciela, z zastrzeżeniem ust. 2, uwzględnia się: [...] 8) jednorazowy dodatek uzupełniający, […].”.

Czyli jednorazowy dodatek uzupełniający mieści się w „sumie wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie”, bo będąc składnikiem wydatków poniesionych na wynagrodzenia, jest składnikiem „wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie”. Który zatem jednorazowy dodatek uzupełniający należy uwzględnić w „13” za rok 2018? Ano więc ten wypłacony w roku 2019 za rok 2018.

Można znaleźć odmienne od powyższego twierdzenia (w większości bez próby wytłumaczenia). Zawarte powyżej wytłumaczenie jest logiczne, spójne, konieczne i wystarczające. Który jednorazowy dodatek uzupełniający uwzględnić w „13” za rok 2018 – ten wypłacony w styczniu roku 2019, czy ten wypłacony w styczniu roku 2018? No i teraz każdy czytelnik musi sam podjąć akuratną decyzję w oparciu o takie lub inne wytłumaczenia lub twierdzenia bez wytłumaczeń, lub najlepiej w oparciu o własne myślenie i analizowanie przypadku. Ja nie jestem tu żadnym „autorytetem” i nie poczytuję sobie żadnych ani praw, ani zobowiązań do czynienia rozstrzygnięć w takich kwestiach. Wiem jednak i pojmuję, że jeżeli ktoś w upokarzający sposób dla nauczycieli nazywa jednorazowy dodatek uzupełniający „czternastą pensją” (i w ramach opisów, tłumaczeń, wyjaśnień i uzasadnień „kreuje” nową jakąś rzeczywistość z faktyczną mającą bardzo niewiele do czynienia; jeden z ostatnich przykładów takiego „partactwa”: https://www.rp.pl/Nauczyciele/301219929-Nauczyciele-dostana-czternasta-pensje.html) – to i wykreuje inne pojmowanie odpowiedzi na pytanie co i jak uwzględnić w tej „13”.

Krzysztof Sługocki, 24.01.2018