Zaistniał 24 października projekt rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu opracowywania sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli. Projekt jest dostępny pod adresem https://legislacja.gov.pl/projekt/12390853.

Najważniejsza treść w tym projekcie:

§ 1. W rozporządzeniu […] w sprawie sposobu opracowywania sprawozdania […] wprowadza się następujące zmiany:

1) po § 7 dodaje się § 7a w brzmieniu:

„§ 7a. 1. Średnie wynagrodzenia nauczycieli początkujących w 2024 r. wylicza się jako iloczyn kwoty bazowej określonej dla nauczycieli w ustawie budżetowej na rok 2024 z dnia 18 stycznia 2024 r. (Dz. U. poz. 122) i wskaźnika, o którym mowa w art. 30 ust. 3 pkt 1 ustawy, zwiększony o 2,308% zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 16 stycznia 2024 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2024 (Dz. U. poz. 123 i 834).

[…]

2) dodaje się załącznik nr 5 do rozporządzenia w brzmieniu określonym w załączniku do niniejszego rozporządzenia”.

Załącznik nr 5 – to wzorzec arkusza sprawozdania. Jest dostępny pod adresem https://legislacja.gov.pl/docs//579/12390853/13090158/13090159/dokument689379.docx.

A tam „średnie wynagrodzenia nauczycieli (początkujących), o których mowa w art. 30 ust. 3 ustawy” zostało ‘wyliczone’ jako: 6354,58.

Obliczenia (już o tym pisałem 03 marca: http://art30a.ucoz.pl/news/analiza_w_roku_za_rok_2024/2024-03-03-452) są tu następujące:

• średnie wynagrodzenie nauczyli początkujących to 120% kwoty bazowej równej 5176,02 zł – to 6211,22 zł. W roku 2024 średnie wynagrodzenie nauczycieli [początkujących] ustalone w sposób określony w art. 30 ust. 3 pkt 1 ustawy […] Karta Nauczyciela […] zwiększa się o 2,308%. Czyli 2,308% z 6211,22 zł – to 143,35 zł.
• Czyli średnie wynagrodzenie nauczycieli początkujących w roku 2024 to 6354,57 zł.

A według obliczeń MEN: 6354,58

Jak oni (MEN) to obliczyli? Ano tak:

• średnie wynagrodzenie nauczyli początkujących to 120% kwoty bazowej równej 5176,02 zł – to 6211,224 zł. W roku 2024 średnie wynagrodzenie nauczycieli [początkujących] ustalone w sposób określony w art. 30 ust. 3 pkt 1 ustawy […] Karta Nauczyciela […] zwiększa się o 2,308%. Czyli 2,308% z 6211,224 zł – to 143,3550499 zł. Czyli Średnie wynagrodzenie nauczycieli początkujących w roku 2024 to 6354,57905 zł – czyli 6354,58.

Które obliczenie jest prawidłowe? Zero wątpliwości, że to pierwsze, z którego wychodzi 6354,57 zł!

Na czym polega ‘brak wątpliwości’?

(1) zasada konsekwencji algebraicznej: skoro wynik (końcowy) musi być przecież zaokrąglony do dwóch miejsc po przecinku, to konsekwentnie na każdym etapie liczenia należy wynik zaokrąglać do dwóch miejsc po przecinku.

(2) zasada konsekwencji prawnej:

• przepisy prawa stanowią: średnie wynagrodzenie nauczyli początkujących to 120% kwoty bazowej. W roku 2024 średnie wynagrodzenie nauczycieli [początkujących] ustalone w sposób określony w art. 30 ust. 3 pkt 1 ustawy […] Karta Nauczyciela […] zwiększa się o 2,308%. – co daje 6354,57 zł.
• przepisy prawa nie stanowią: średnie wynagrodzenie nauczyli początkujących to 122,7696% kwoty bazowej. – co daje 6354,58 zł.

(3) normy powszechne: chyba na całym świecie się twierdzi, że pieniądze się liczy zawsze z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku (z wykorzystaniem zaokrąglania gaussowskiego; inaczej się zaokrągla przeliczenia międzywalutowe).

Mogę to także wyrazić w bardziej „unaukowiony” sposób (czyli nieco bardziej na serio?):

Aby uzasadnić, że wartość średniego wynagrodzenia nauczycieli początkujących powinna wynosić 6354,57 zł, można rozważyć poniższe argumenty:

1. Konsekwencja w zaokrąglaniu zgodnie z ogólnymi zasadami matematycznymi: W obliczeniach finansowych przyjęte jest zaokrąglanie do dwóch miejsc po przecinku już na każdym etapie obliczeń, aby uniknąć kumulacji błędów. W ten sposób ostateczny wynik byłby stabilny, bez zależności od interpretacji w kolejnych krokach.
2. Zgodność z przepisami prawa: Zgodnie z ustawą wynagrodzenie podstawowe nauczycieli początkujących wynosi 120% kwoty bazowej. W przepisach nie wskazano potrzeby stosowania dodatkowego mnożnika lub zaokrąglania o więcej niż dwa miejsca po przecinku. Dlatego stosowanie dodatkowego przelicznika lub zaokrąglanie w ostatecznym kroku może być interpretowane jako wykraczające poza zapisy ustawowe.
3. Zasada minimalizacji różnic w obliczeniach: Wynik 6354,57 zł jest konsekwentny z zasadami księgowości oraz zaokrąglania wyników do dwóch miejsc po przecinku, co eliminuje różnice pomiędzy metodami. Jest to praktyka stosowana powszechnie w rozliczeniach finansowych, gdyż zapewnia większą spójność i przewidywalność wyników.
4. Precyzja w obliczeniach i transparentność: Przyjęcie jednolitych zasad zaokrąglania na każdym etapie zwiększa przejrzystość i przewidywalność wyniku, pozwalając na uniknięcie manipulacji wynikami na etapie formatowania. Działając zgodnie z tą zasadą, unikamy błędów wynikających z późniejszego formatowania i zapewniamy, że wyniki można łatwo zweryfikować.
5. Praktyka zaokrąglania w innych instytucjach: W innych jednostkach sektora publicznego i prywatnego powszechnie stosuje się zasady zaokrąglania do dwóch miejsc po przecinku w obliczeniach finansowych. Wskazanie na takie praktyki w innych instytucjach może wspierać argument, że podobna metodologia powinna być stosowana również tutaj.
6. Zgodność z wymaganiami ustawy budżetowej: Wszelkie przepisy dotyczące wyliczania wynagrodzeń nauczycieli powinny być zgodne z metodologią przewidzianą w ustawie budżetowej, w której nie wskazano konieczności dodawania kolejnych miejsc po przecinku w przypadku obliczeń procentowych dla wynagrodzeń.
7. Zasada jednolitości i równości: Ustalając jednolitą metodę zaokrąglania wyników, zapewniamy równe traktowanie dla wszystkich wyliczeń wynagrodzeń nauczycieli. Wszelkie odstępstwa od tej reguły mogłyby prowadzić do nieuzasadnionych różnic w wynagrodzeniach pomiędzy nauczycielami o tej samej kategorii.

Podsumowując: uzasadnieniem dla wyniku 6354,57 zł są standardy zaokrąglania, zgodność z przepisami prawa oraz konsekwencja matematyczna, które pozwalają na uzyskanie spójnych i transparentnych wyników obliczeń.

A teraz wyrażę wątpliwość.

Czy liczący po stronie MEN używają Excel’a? Na pewno tak. Jednak chyba dość słabo sobie radzą z wykorzystaniem prostej funkcji ZAOKR, ale pięknie sobie radzą z formatowaniem. Bo gdy się nie użyje owej funkcji, a użyje formatowania (czyli gdy się złamie tym sposobem wszystkie zasady wyżej wskazane), to istotnie wychodzi 6354,58 zł.

Wnioski, czyli jak ma być?

A tu wyrażę wątpliwość co do swoich wątpliwości.

Ma być tak, jak MEN uzna, że ma być. Widać jakaś słabizna jest po mojej stronie, czyli czegoś tu jednak od lat całych nie pojmuję i chyba źle mnie po różnych szkołach nauczano, skoro zamiast 6354,58 zł wychodzi mi 6354,57 zł.

Co do aplikacji.

Aplikacja zostanie dostosowana do arkusza sprawozdania opublikowanego przez MEN, kiedy ten już zostanie opublikowany i nie będziemy się przejmować tym (łącznie z uprawnionymi do kontrolowania), co ów wzorzec będzie i nie będzie zawierał.

Ważne:

Aplikacja wspomagania przeprowadzania analizy już od marca uwzględnia to, co wynika z obecnego projektu rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu opracowywania sprawozdania, czyli to:

„§ 7a. 1. Średnie wynagrodzenia nauczycieli początkujących w 2024 r. wylicza się jako iloczyn kwoty bazowej określonej dla nauczycieli w ustawie budżetowej na rok 2024 z dnia 18 stycznia 2024 r. (Dz. U. poz. 122) i wskaźnika, o którym mowa w art. 30 ust. 3 pkt 1 ustawy, zwiększony o 2,308% zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 16 stycznia 2024 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2024 (Dz. U. poz. 123 i 834)”.

Co być może trzeba będzie zrobić z tego powodu, że w obecnym stanie aplikacja ‘widzi’ 6354,57 – a może trzeba będzie sprawić, aby ‘widziała’ 6354,58?

Już w marcu przewidziano, że MEN to MEN i MENem pozostanie, czyli przewidziano różne „dysfunkcyjne ewentualne przyszłe potrzeby”. W tym tu konkretnym przypadku: w arkuszu [DanPar] w pliku Analizatora w tabeli [Kwoty bazowe 2024] w wierszu wartości ‘średniego wynagrodzenia’ właściwej dla nauczycieli początkujących jest obecnie wprowadzona wartość 6354,57; na prawo od tego wiersza jest (ledwie widoczna) wpisana wartość 143,35; przewidziano, że MEN może tu jednak policzyć 143,36 – czyli należy właśnie owe 143,35 zamienić (czyli wpisać) na 143,36. Uwaga – dziś proszę jeszcze tego nie czynić! MEN może jeszcze jednak ostatecznie stwierdzić, że jednak ma być 6354,57. Będzie to wiadome ostatecznie po opublikowaniu arkusza sprawozdania w dzienniku ustaw jako załącznika do zmiany rozporządzenia.

Proszę także pozostawać w świadomości, że (jak to zawsze tu bywało), mogą w najbliższych tygodniach ujawnić się kolejne „dysfunkcyjne ewentualne potrzeby” i bardziej owe mogą się pojawić z innej strony nić MEN.

Oczywiście, wynik 6354,57 zł wynika tylko z prostej logiki i konsekwentnego zaokrąglania. Jednak niektóre ‘Autorytety’ niezmiennie wiedzą lepiej, że życie – jak i liczby – nie zawsze są konsekwentne. A szczególnie liczby w Excelu, gdzie jak wiadomo, wszystko da się ukryć za formatowaniem. Nazywać to proponuję ‘elastycznością budżetową’!

Krzysztof Sługocki, 26.10.2024